piątek, 8 kwietnia 2011

Od babki z piasku do komputera

                 Na pewno bawiłeś się kiedyś w piasku a czy zastanawiałeś się, czym on jest?
                Piasek w większości składa się z rozdrobnionego kwarcu. Kwarc to jeden z minerałów najczęściej występujących na Ziemi. Ma on wiele rodzajów, od piasku po piękne kryształy. Na pewno chcesz się dowiedzieć do czego służy i w jakich odmianach występuje.
                Najbardziej znany z kryształów kwarcu to Kryształ Górski (fot.1). Jest to czysty przeźroczysty kwarc najczęściej występujący w górach. Kryształ ten pięknie wygląda, ale z powodu swojej małej twardości ma ograniczone zastosowanie.

(fot.1) Kryształ Górski

               Jednym z najpiękniejszych kwarców jest ametyst (fot.2). Jest fioletowej barwy dzięki domieszce żelaza. Rośnie on w szczotki i można go znaleźć w Brazylii, Urugwaju, Ameryce środkowej, a również na Dolnym Śląsku.

(fot.2) Ametyst

               Moim zdaniem najpiękniejszym kwarcem jest kwarc dymny (fot.3) zwany też morionem. Jest czarny lub ciemno brązowy dzięki domieszce substancji organicznych. Barwa ta może też być spowodowana działaniem promieniowania radioaktywnego. Moriony można znaleźć najczęściej w Alpach.


(fot.3) Kwarc dymny

                   Piękne są też cytryny (fot.4). Są one żółtej barwy dzięki domieszce żelaza. Kwarce są wielu kolorów i rodzajów, więc wszystkich nie wymienię. Napiszę jeszcze o trzech.


(fot.4) Cytryn

                 Pierwszy z nich to kwarc różowy. Jest różowej barwy dzięki domieszce manganu. Pochodzi z Brazylii, Madagaskaru, Japonii, Rosji, Francji i Ameryki Północnej.
                 Drugim jest kwarc mleczny. Jest mlecznobiały i występuje w Tatrach i na Dolnym Śląsku. Kwarc mleczny występuje też na Skałkach Twardowskiego w Krakowie.
                 Złoto-brązowym kwarcem jest Tygrysie Oko. Ma swoją barwę dzięki domieszce krokidolitu (takiego minerału). Występuje ono głównie w Afryce i Australii.
                  Kwarcowe kryształy mają twardość 7 w skali Mohsa, o której więcej dowiesz się w następnym temacie.
                  Kwarcu używa się do wielu rzeczy. Niektóre skały kwarcowe jaskiniowcy wykorzystywali by robić sobie broń np. groty do włóczni. Beton, z którego zbudowany jest twój dom składa się po części z piasku. W średniowieczu z kryształu górskiego produkowano piękne kielichy, na które stać było tylko najbogatszych. A jak myślisz, co się stanie gdy roztopiony piasek stwardnieje? Powstaje wtedy szkło. Z kwarcu produkuje się obwody scalone wykorzystywane w komputerach i robotach.


Czy wiesz, że ?

  • niektórzy ludzie używają kwarcu jako amuletu lub do wróżenia,

  • Starożytni Majowie wierzyli, że na świecie jest 13 kwarcowych, kryształowych czaszek i że jak wszystkie się połączą to ludzie zyskają nieskończoną mądrość. Nawiązanie do tego było w filmie Indiana Jones i królestwo kryształowej czaszki. Na świecie jest dwanaście czaszek naturalnej wielkości i wiele mniejszych czaszek. Wiadomo, że co najmniej dwie z tych dużych zostały zrobione w XIX wieku.


Literatura:
Maślankiewicz K., Kamienie Szlachetne, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1983

Brak komentarzy: